Dışsal güdülenme, bir bireyin davranışlarını gerçekleştirmesinde dış faktörlerin etkili olduğu bir kavramdır. Bu faktörler genellikle ödüller veya cezalar şeklinde olabilir ve bireyi harekete geçiren motivasyon kaynağı dışarıdan gelmektedir. Dışsal güdülenme, özellikle ödül ve ceza sistemlerinin yoğun olduğu ortamlarda sıkça karşılaşılan bir durumdur.
Bir bireyin dışsal güdülenmeye ihtiyaç duyması genellikle içsel motivasyonun yetersiz olduğunu gösterir. Örneğin, bir öğrenci sadece ödül almak için çalışıyor olabilir ya da bir işçi sadece ceza almamak adına işini yapıyor olabilir. Bu durumda, bireyin davranışı üzerinde dış faktörlerin daha etkili olduğu görülmektedir.
Dışsal güdülenmeye dayalı davranışlar genellikle geçici olabilir ve uzun vadede sürdürülebilirlikleri düşüktür. Bireyin ödül ya da ceza almadığı durumlarda, motivasyonu düşebilir ve davranışları da buna paralel olarak değişebilir. Bu nedenle, uzun vadede sürdürülebilir bir motivasyon için içsel güdülenme önemlidir.
Dışsal güdülenme, bireyin dış etkenler tarafından belirlendiği bir durumu ifade eder. Bu durumda, bireyin kendi değerleri, ilgi alanları ve hedefleri değil, dışarıdan gelen ödüller veya cezalar tarafından yönlendirildiği görülmektedir. Bu nedenle, dışsal güdülenmenin yerine içsel motivasyonun güçlendirilmesi önemli bir konudur. Bu sayede bireylerin daha kalıcı, sürekli ve içten bir şekilde hareket etmeleri mümkün olabilir.
Dışsal Gudulenme Tanımı
Dişsal gudulenme, kişinin dışsal ödüller veya cezalar nedeniyle belirli bir davranışı sergileme isteğidir. Bu tür gudulenme, bireyin dış gudulerle hareket etmesine ve hedeflere ulaşmaya çalışmasına neden olabilir. Örneğin, bir öğrencinin notları artırma amacıyla ödül almak için çalışması dişsal gudulenmeye bir örnektir.
Bu tür gudulenme genellikle kısa vadeli sonuçlar sağlar ve bir kisinin kendi içsel motivasyonunu zayıflatabilir. Dişsal ödüller veya cezalar ortadan kalktığında, kişinin davranışı genellikle değişebilir veya azalabilir. Bu nedenle, dişsal gudulenme genellikle uzun vadeli başarı ve motivasyon için tavsiye edilmeyebilir.
- Dişsal gudulenmenin örnekleri: para, ödüller, takdir edilme, cezalar
- Dişsal gudulenmenin sonuçları: kısa vadeli başarılar, içsel motivasyonun zayıflaması
- Uzun vadeli etkileri: motivasyonun azalması, davranışın değişebilmesi
Ödüllendirme ve cezanlandırma etkisi
Ödüllendirme ve cezanlandırma, insanların davranışlarını değiştirmek için yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. İnsanlar, olumlu sonuçlarla ödüllendirildiğinde o davranışı tekrarlamaya daha eğilimli olurlar. Örneğin, bir iş yerinde çalışanların performanslarını artırmak için prim sistemi uygulanabilir.
Aynı şekilde, cezalandırma da istenmeyen davranışları önlemek veya ortadan kaldırmak için etkili bir yöntemdir. Örneğin, trafik kurallarını ihlal eden sürücülere ceza kesilmesi, diğer sürücülerin kurallara uymasını teşvik edebilir.
- Ödüllendirme ve cezalandırma, motivasyonu artırabilir.
- Doğru bir şekilde uygulandığında, istenmeyen davranışları azaltabilir.
- Ancak, yanlış kullanıldığında da olumsuz etkilere yol açabilir.
Ödüllendirme ve cezalandırma, psikolojik ve sosyal açıdan da incelenmektedir. Bu yöntemlerin insanlar üzerindeki etkileri ve uzun vadeli sonuçları üzerine yapılan araştırmalar, daha etkili kullanımlar için ipuçları sağlayabilir.
Toplusal beklentilerin etkisi
Toplumun beklentileri, bireylerin davranışlarını ve kararlarını önemli ölçüde etkileyebilir. Toplumun genel kabul görmüş standartları, bireylerin yaşamları üzerinde belirleyici bir rol oynar. Bu beklentiler, kişilerin kariyer seçimlerinden ilişkilerine kadar pek çok alanda etkili olabilir.
Birçok kişi, toplumsal beklentileri karşılamak için çaba gösterir ve bu beklentilere uygun davranmaya çalışır. Örneğin, birçok kültürde aile bireylerinin evlenme yaşıyla ilgili belirli beklentiler bulunmaktadır ve bireyler genellikle bu beklentilere uymaya çalışırlar.
- Toplumun cinsiyet rolleri konusundaki beklentiler, bireylerin davranışlarını şekillendirir.
- Toplumun ekonomik beklentileri, bireylerin kariyer seçimlerini etkileyebilir.
- Toplumun sosyal normları, bireylerin ilişkilerinde nasıl davranacakları konusunda yol gösterici olabilir.
Bazı durumlarda, toplumsal beklentiler bireyin gerçek benliğine uygun olmayabilir ve bu durum bireyde içsel bir çatışma yaratabilir. Bireylerin kendi değerleri ve inançları ile toplumsal beklentiler arasında denge kurmaları önemli bir yaşam becerisidir.
Dışsal faktörlerin motivasyn üzerindeki etkisi
Dışsal faktörler, bir bireyin motivasyon seviyesini etkileyen önemli unsurlardır. Çevresel faktörler, işyerindeki kültür, liderlik tarzı, ve hedefler gibi unsurlar motivasynu doğrudan etkileyebilir. Örneğin, çalışanlarınıza pozitif geri bildirimler vermek, onların motivasynunu artırabilir ve performanslarını olumlu şekilde etkileyebilir. Ayrıca, çalışma ortamının dostane ve destekleyici olması da motivasyn üzerinde olumlu bir etkiye sahip olabilir. Bununla birlikte, stresli çalışma koşulları, haksızlıklar veya adaletsizlikler de motivasynu olumsuz etkileyebilir.
- İş yeri kültürü
- Liderlik tarzı
- Hedefler ve beklentiler
- Ödül ve takdir sistemleri
Dışsal faktörlerin motivasyn üzerindeki etkisi, her birey için farklılık gösterebilir. Bazı insanlar için ödül ve takdir sistemleri motivasyonu artırırken, bazıları için iş yerindeki adaletsizlikler veya haksızlıklar motivasyonu olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, yöneticilerin çalışanlarının bireysel ihtiyaçlarını anlamaları ve bu faktörlere duyarlı bir şekilde davranmaları önemlidir. Böylece, dışsal faktörlerin motivasyon üzerindeki etkisi en uygun şekilde yönetilebilir ve çalışanların performansı artırılabilir.
Modern iş yaşamında dışsal güdülenme
Modern iş dünyasında, çalışanlar genellikle dışsal faktörlerden güdülenmektedir. Bu faktörler arasında maddi ödüller, terfi olanakları, sosyal statü gibi unsurlar bulunmaktadır. Çoğu insan, kariyerlerinde ilerlemek ve başarılı olmak için bu tür dışsal motivasyonlara ihtiyaç duymaktadır.
Özellikle rekabetin yüksek olduğu sektörlerde, çalışanlar sürekli olarak daha fazlasını başarmak zorunda hissederler. Bu durumda, dışsal güdülenmenin önemi daha da artmaktadır. İşverenler ise genellikle performansı artırmak ve şirket hedeflerini gerçekleştirmek için çeşitli teşvikler sunmaktadır.
- Maaş zammı
- Prim ödemeleri
- İşyeri avantajları
Bununla birlikte, dışsal güdülenme sadece kısa vadeli bir çözüm olabilir ve uzun vadede çalışanların motivasyonunu sürdürmek için içsel motivasyonun da geliştirilmesi gerekmektedir. Bunun için işverenler, çalışanların kişisel ve profesyonel gelişimlerine destek olmalı ve onların potansiyellerini en üst düzeye çıkarmalarına yardımcı olmalıdır.
Dışsal güdülenmenin sınırları
Dışsal güdülenme, bir kişinin dış faktörlerden aldığı teşviklerle hareket etmesine denir. Örneğin, maddi ödüller, takdir edilmek veya cezalandırılmaktan kaçınmak gibi dış kaynaklarla motive olmak dışsal güdülenme örnekleri arasında sayılabilir. Ancak, dışsal güdülenmenin sınırları vardır ve bu sınırların farkında olmak önemlidir.
Birincisi, sürekli dışsal teşviklere bağlı kalmak, uzun vadede motivasyonun azalmasına neden olabilir. Bir kişi, ödül almadığı zaman motivasyonunu kaybedebilir ve isteksiz hale gelebilir. Bu nedenle, dışsal teşviklerin sürdürülebilir olması ve kişinin içsel motivasyonunu güçlendirmesi önemlidir.
İkinci olarak, dışsal güdülenme, kişinin gerçek isteklerini ve değerlerini bastırabilir. Bir kişi sadece dışarıdan gelen ödül veya cezalarla hareket ettiğinde, kendi içsel motivasyonlarıyla bağdaşmayan kararlar alabilir ve mutsuz olabilir.
Sonuç olarak, dışsal güdülenme etkili bir motivasyon aracı olabilir, ancak kullanımında dikkatli olunmalı ve bu yöntemin sınırları göz önünde bulundurulmalıdır. İçsel motivasyonun güçlendirilmesi ve kişinin gerçek değerleriyle uyumlu davranışlar sergilemesi, uzun vadede daha sağlıklı bir motivasyon kaynağı olabilir.
Dışsal Gudükenmenin Deadvantajlari
Dışsal güdülenme, bireyin kendiliğinden yapması gereken bir eylemi başkalarının yönlendirmesiyle yapması durumunu ifade eder. Bu durumun birçok dezavantajı bulunmaktadır. İlk olarak, dışsal güdülenme ile yapılan eylemler genellikle geçici olmaktadır. Kişi, ödül ya da ceza almadığı sürece istenilen davranışı devam ettirmeyebilir.
Bunun yanı sıra, dışsal güdülenme bireyin iç motivasyonunu zayıflatabilir. Ödül ya da ceza almak yerine kendi içindeki motive olma duygusunu kaybedebilir ve sadece dış etkenlerle hareket etmeye başlayabilir. Bu durumda, kişinin gerçekten ne istediği ya da neden bir eylemi gerçekleştirdiği belirsizleşebilir.
Ayrıca, dışsal güdülenme ile yapılan eylemler genellikle yaratıcı düşünmeyi engelleyebilir. Kişi, sadece ödül ya da ceza üzerinden davranışlarını belirlerken, alternatif çözümler üretme ya da farklı bakış açıları geliştirme konusunda zorlanabilir.
Sonuç olarak, dışsal güdülenme bireyin içsel motivasyonunu zayıflatarak geçici ve yüzeysel davranışlar sergilemesine neden olabilir. Bu nedenle, uzun vadede daha sürdürülebilir ve anlamlı hedeflere ulaşmak için içsel motivasyonun güçlendirilmesi önemlidir.
Bu konu Dışsal güdülenme nedir? hakkındaydı, daha fazla bilgiye ulaşmak için Dışsal Güdülenme Nedir Kpss? sayfasını ziyaret edebilirsiniz.